Sống nhạt là gì? Khái niệm, tác hại và cách rèn luyện để sống sâu sắc, đầy cảm xúc và kết nối

Có bao giờ bạn cảm thấy mình đang sống, nhưng không thực sự thấy gì? Mỗi ngày trôi qua như một vòng lặp: làm việc, nói chuyện, sinh hoạt – đủ đầy nhưng trống vắng. Không có điều gì khiến tim rung lên, không có cảm xúc nào thật sự đọng lại. Dù không mệt mỏi, cũng không khổ đau, nhưng vẫn có một khoảng gì đó… nhạt. Trong nhịp sống hiện đại quá vội vàng và chuẩn mực, nhiều người đã quen với cách sống không cảm xúc, không chiều sâu – như thể sự an toàn cảm xúc là mục tiêu cuối cùng. Qua bài viết sau đây, cùng Sunflower Academy chúng ta sẽ tìm hiểu sống nhạt là gì, kể từ khái niệm, phân tích các hình thức phổ biến của sống nhạt, những nguyên nhân sâu xa khiến chúng ta ngày càng mất cảm xúc, và những cách rèn luyện để sống sâu sắc, đầy cảm xúc và kết nối hơn trong đời sống mỗi ngày.

Sống nhạt là gì? Khái niệm, tác hại và cách rèn luyện để sống sâu sắc, đầy cảm xúc và kết nối.

Định nghĩa về sống nhạt.

Tìm hiểu khái niệm sống nhạt nghĩa là gì? Sống nhạt (Emotionally Flat Living, Disconnected Presence, Dullness in Daily Life, Affective Neutrality) là một trạng thái sống kéo dài, trong đó cá nhân thiếu đi sự kết nối cảm xúc sâu sắc với chính mình và với thế giới xung quanh. Đây không chỉ là cảm giác tạm thời buồn chán hay thờ ơ, mà là một kiểu tồn tại thiếu chiều sâu – thiếu đậm nét – thiếu cảm xúc thật, được hình thành từ thói quen né tránh, khép lại nội tâm hoặc sống quá lâu trong môi trường không khuyến khích sự sống động. Biểu hiện thường thấy gồm: nói chuyện mà không tạo kết nối, không thể hiện chính kiến rõ ràng, phản ứng cảm xúc mờ nhạt, không thấy hứng thú với điều gì cụ thể, hoặc sống qua ngày mà không cảm thấy điều gì đặc biệt. Trong nhiều trường hợp, đây là một dạng mất dần cảm giác sống thật – nhưng lại dễ bị chấp nhận như một sự “ổn định”.

Sống nhạt thường bị nhầm lẫn hoặc bị gán ghép với sống điềm đạm, sống lý trí, sống an toàn, nhưng giữa chúng có sự khác biệt. Cụ thể, sống điềm đạm là khả năng giữ bình tĩnh trong nội tâm mà không mất đi cảm xúc thật. Sống lý trí là khả năng đưa ra quyết định cân bằng giữa cảm xúc và phân tích logic, trong khi sống nhạt thường là hệ quả của việc mất luôn cả cảm xúc. Sống an toàn có thể là lựa chọn tỉnh thức, nhưng sống nhạt lại là biểu hiện của việc đánh mất khả năng cảm nhận và không dám trải nghiệm sâu. Trái ngược với sống nhạt là sống sâu sắc, sống đầy cảm xúc, sống kết nối và sống thật với chính mình.

Để hiểu rõ hơn về sống nhạt, chúng ta cần phân biệt với một số khái niệm khác như sống hời hợt, sống xa rời bản thân, sống giả tạo và sống máy móc. Cụ thể như sau:

• Sống hời hợt (Superficial Living): là kiểu sống thiếu sự đầu tư vào cảm xúc và tư duy – thường xảy ra trong các mối quan hệ, quyết định và lựa chọn. Tuy giống nhau ở việc thiếu chiều sâu, nhưng sống hời hợt thường có tính lựa chọn và phản ánh sự lơ là, còn sống nhạt lại nghiêng về trạng thái nội tâm bị chai lỳ, thiếu cảm xúc thật.
• Sống xa rời bản thân (Self-Alienation): là một trạng thái tâm lý sâu hơn, khi con người mất kết nối hoàn toàn với nhu cầu, giá trị và tiếng nói nội tâm. Sống nhạt có thể là một biểu hiện nhẹ của trạng thái xa rời bản thân, nhưng chưa đến mức mất phương hướng hoàn toàn mà thiên về sự “lặng lẽ cảm xúc” hơn là “mất phương hướng hiện sinh”.
• Sống giả tạo (Inauthentic Living): là khi con người thể hiện khác với con người thật để thích nghi, trình diễn hoặc tránh bị tổn thương. Trong khi sống nhạt là trạng thái không biểu hiện được cảm xúc rõ ràng, sống giả tạo lại là trạng thái thể hiện cảm xúc không thật. Một bên là mờ nhạt, một bên là sai lệch.
• Sống máy móc (Automatic Living): là trạng thái con người vận hành cuộc sống như một guồng quay – lặp lại, đều đặn nhưng không có sự hiện diện thật. Sống nhạt có thể nằm trong biểu hiện này, đặc biệt khi cá nhân mất cảm xúc trong hành động hàng ngày, nhưng sống máy móc nhấn mạnh đến thói quen hành vi, còn sống nhạt là sự khuyết thiếu ở tầng cảm xúc.

Ví dụ, một người vẫn đi làm đúng giờ, giao tiếp đủ lịch sự, làm việc không phạm lỗi – nhưng không cảm thấy điều gì thật sự chạm vào mình. Họ không ghét công việc, cũng không thích. Họ không mâu thuẫn với ai, nhưng cũng chẳng gắn bó. Mỗi ngày trôi qua như một bản sao, và khi ai đó hỏi “Gần đây bạn có cảm thấy gì đặc biệt không?”, họ chỉ lắc đầu, không phải vì không có chuyện gì xảy ra, mà vì không còn cảm xúc để cảm nhận.

Như vậy, sống nhạt không phải là việc sống chậm hay sống ít, mà là trạng thái sống thiếu kết nối cảm xúc và không để lại dấu vết bên trong. Điều này cho thấy đây không chỉ là một hiện tượng bề mặt mà còn phản ánh sự lệch nhịp trong kết nối nội tâm và cảm xúc sống. Đó cũng là lý do vì sao trong đời sống hiện nay, chúng ta cần nhận diện rõ các hình thức phổ biến của sống nhạt để bắt đầu hành trình sống sâu hơn, thật hơn và đầy cảm xúc hơn.

Phân loại các hình thức của sống nhạt trong đời sống.

Sống nhạt được thể hiện qua những khía cạnh nào trong đời sống của con người? Đây không chỉ là một trạng thái cảm xúc nhất thời, mà là cách sống âm thầm lan rộng, khiến cho con người ngày càng xa rời cảm xúc thật, thiếu sự hiện diện nội tâm và đánh mất khả năng kết nối sâu với những điều mình đang làm hay đang sống. Cụ thể như sau:

• Sống nhạt trong tình cảm, mối quan hệ: Người sống nhạt thường duy trì mối quan hệ ở mức xã giao, an toàn nhưng thiếu chiều sâu. Họ ít khi thể hiện cảm xúc thật, không nói ra những điều quan trọng, và hiếm khi tạo được sự rung cảm trong giao tiếp thân mật. Tình yêu trở thành nghĩa vụ, bạn bè trở thành thói quen, gia đình trở thành vai diễn. Mối quan hệ tuy vẫn tồn tại nhưng không có sự sống động và gắn bó cảm xúc.
• Sống nhạt trong đời sống, giao tiếp: Họ thường nói những điều vừa đủ, phản ứng theo công thức, và không để lại ấn tượng. Trong các cuộc trò chuyện, họ hay giữ thái độ trung lập, trả lời theo nguyên tắc lịch sự, nhưng không có sự hiện diện thật. Lời nói thiếu năng lượng, không mang màu sắc cá nhân, và dần trở thành thứ ngôn ngữ “vô vị” – không mang đến cảm xúc cho người đối diện cũng như chính bản thân họ.
• Sống nhạt về kiến thức, trí tuệ: Họ có thể học để biết, để có bằng cấp, để đạt chuẩn – nhưng thiếu đam mê khám phá hay kết nối kiến thức với cuộc sống thật. Họ đọc nhưng không chạm vào ý nghĩa sâu xa, nói chuyện có kiến thức nhưng không có chiều sâu. Tri thức trở thành vật trang trí cho bề ngoài “ổn”, hơn là hành trình phát triển tư duy và khai mở cảm xúc nội tâm.
• Sống nhạt về địa vị, quyền lực: Khi sống vì vị trí mà không kết nối với giá trị thật, con người dễ rơi vào trạng thái điều hành vô cảm. Người sống nhạt trong quyền lực thường dùng chức danh để duy trì hình ảnh, không có năng lượng tạo cảm hứng, và duy trì mối quan hệ dựa trên quyền – chứ không phải từ sự đồng cảm. Họ giữ vai trò nhưng không truyền được tinh thần, quản lý nhưng không tạo được kết nối.
• Sống nhạt về tài năng, năng lực: Dù có năng lực chuyên môn, họ thiếu cảm hứng sáng tạo, thiếu sự đắm chìm trong công việc. Họ làm tốt theo nhiệm vụ nhưng không có dấu ấn cá nhân. Người khác có thể đánh giá họ “ổn định”, “đáng tin”, nhưng chính họ lại cảm thấy tẻ nhạt, không thấy niềm vui thật trong việc sử dụng tài năng của mình. Đây là trạng thái phổ biến ở những người từng bị đánh giá, từng sợ thất bại và chọn cách làm đủ – nhưng không làm thật.
• Sống nhạt về ngoại hình, vật chất: Họ ăn mặc theo chuẩn xã hội, trang trí cuộc sống đủ đẹp – nhưng thiếu cá tính thật. Mọi thứ trong đời sống vật chất của họ như được sao chép từ một khuôn mẫu an toàn, không có dấu vết của sự thể hiện bản sắc nội tâm. Dù không quá chú trọng hình thức, nhưng họ cũng không cho phép mình sống thật theo phong cách riêng, vì đã quen với sự “vừa đủ” và không gây chú ý.
• Sống nhạt về dòng tộc, xuất thân: Họ sống đúng vai trò được gán – con ngoan, người kế thừa, người “không làm mất mặt gia đình” – nhưng không thật sự kết nối với điều đó. Họ tiếp tục những giá trị gia đình như một bổn phận, không phải là sự kế thừa tâm huyết. Điều này khiến họ trở thành người “đúng”, nhưng không để lại dấu ấn thật, và xa rời cảm giác sống từ gốc rễ bản thân.

Có thể nói rằng, sống nhạt không chỉ là trạng thái thiếu kết nối cảm xúc, mà còn là dấu hiệu của một cuộc sống thiếu dấu ấn cá nhân, thiếu nội lực sống thật. Và khi sự “nhạt” này trở thành mặc định, nó có thể bào mòn dần năng lượng sống sâu sắc bên trong mỗi chúng ta. Từ đây, chúng ta cần tiếp tục đi sâu vào những hệ quả mà lối sống này gây ra trong chất lượng cuộc sống cá nhân và xã hội.

Tác hại của sống nhạt trong cuộc sống.

Khi mang tâm lý sống nhạt kéo dài mà không được nhận diện và chuyển hóa đúng cách, lối sống này có ảnh hưởng tiêu cực như thế nào trong việc định hình cuộc sống của chúng ta? Sống nhạt không khiến ai tổn thương ngay tức thì, nhưng chính sự thiếu cảm xúc, thiếu chiều sâu và thiếu kết nối lại tạo ra những vết rạn dần dần trong tâm hồn và các mối quan hệ. Nó khiến chúng ta không còn hiện diện thật trong cuộc đời mình. Dưới đây là những ảnh hưởng mà sống nhạt mang lại cho chúng ta:

• Sống nhạt đối với cuộc sống, hạnh phúc: Người sống nhạt thường không cảm nhận được hạnh phúc – không phải vì họ bất hạnh, mà vì họ thiếu khả năng kết nối thật với niềm vui đời thường. Họ sống qua ngày như một quán tính, không cảm thấy xúc động, không có điều gì khiến tim họ rung lên. Họ dần đánh mất khả năng nhận ra điều gì khiến mình thấy sống đáng giá, và vì vậy, cảm giác lạc lõng bên trong ngày càng lớn dần.
• Sống nhạt đối với phát triển cá nhân: Khi sống mà không có cảm xúc thật, quá trình phát triển cũng trở nên khô cứng. Họ có thể làm nhiều việc, đi nhiều nơi, học nhiều điều – nhưng không thật sự thay đổi từ bên trong. Họ thiếu sự va chạm cảm xúc cần thiết để hình thành nhận thức sâu sắc và bản sắc cá nhân rõ ràng. Điều này khiến họ dễ trở thành người “đa năng mà rỗng ruột”, thiếu nội lực để đi sâu vào bất kỳ hành trình nào.
• Sống nhạt đối với mối quan hệ xã hội: Người sống nhạt thường duy trì các mối quan hệ ở mức đủ – đủ lịch sự, đủ trò chuyện, đủ có mặt – nhưng thiếu sự gắn bó. Họ không tạo cảm giác được lắng nghe sâu sắc, không để lại dấu ấn trong lòng người khác, và cũng không cảm thấy thực sự được thấu hiểu. Các mối quan hệ dần trở nên hình thức, khiến họ vừa thấy đông người xung quanh, lại vừa thấy cô đơn không lời.
• Sống nhạt đối với công việc, sự nghiệp: Trong môi trường nghề nghiệp, họ dễ trở thành người hoàn thành tốt công việc, nhưng thiếu cảm hứng sáng tạo, thiếu động lực nội tại. Họ làm vì nghĩa vụ chứ không vì đam mê. Điều này khiến họ khó gắn bó dài hạn, dễ rơi vào trạng thái chán nản mà không rõ lý do, hoặc cảm thấy như mình đang làm việc không thật sự liên quan gì đến chính mình.
• Sống nhạt đối với cộng đồng, xã hội: Khi nhiều người cùng chọn cách sống nhạt, cộng đồng trở nên tĩnh lặng một cách giả tạo. Sự thiếu rung động khiến xã hội thiếu những dòng năng lượng cảm xúc, thiếu cá tính sống thật. Điều này hình thành nên một nền văn hóa an toàn, ít va chạm, nhưng cũng ít cảm hứng, ít chân thành. Cộng đồng sẽ mất dần khả năng tạo ra những kết nối ý nghĩa và lan tỏa cảm xúc thật.

Từ những thông tin trên cho thấy, sống nhạt không chỉ là biểu hiện bề mặt, mà là một dạng tồn tại lệch khỏi dòng chảy cảm xúc sống động. Và chính sự thiếu cảm xúc này mới là điều khiến chúng ta dần đánh mất chất liệu sống thật. Vì vậy, việc nhận diện các biểu hiện đặc trưng sẽ giúp mở ra cánh cửa cho hành trình sống sâu hơn – một cách tỉnh thức và có cảm xúc.

Biểu hiện của người sống nhạt trong đời sống.

Làm sao để nhận biết một người đang sống nhạt trong các khía cạnh của đời sống? Khi một người sống nhạt, họ thường không thể hiện rõ cảm xúc, ít để lại dấu ấn trong mối quan hệ và thiếu khả năng tạo ra kết nối chân thành. Họ không nhất thiết phải buồn, không tiêu cực, không có vấn đề nổi bật – nhưng cũng không mang lại cảm giác sống động, gắn bó hoặc sâu sắc. Khi một người sống nhạt, họ thường có những biểu hiện sau đây:

• Biểu hiện của sống nhạt trong suy nghĩ và thái độ: Họ thường giữ cho mình những suy nghĩ “an toàn” – không phản biện, không mâu thuẫn, không tạo chấn động. Họ ít đặt câu hỏi sâu sắc, không đi xa hơn bề mặt vấn đề và dễ bằng lòng với hiện trạng. Thái độ sống của họ thiên về sự vừa phải, tránh rủi ro và né tránh các va chạm cảm xúc hoặc tư duy. Họ sống đúng, nhưng hiếm khi sống đậm.
• Biểu hiện của sống nhạt trong lời nói và hành động: Trong giao tiếp, họ thường dùng lời lẽ xã giao, ít có chiều sâu cá nhân và hiếm khi tạo ra dư âm sau cuộc trò chuyện. Lời nói thiếu cảm xúc, hành động thiếu nhiệt huyết. Họ không thích chia sẻ cảm xúc, không nói về những điều khiến mình thực sự rung động, và thường giữ vai trò lắng nghe mà không hiện diện thật trong giao tiếp.
• Biểu hiện của sống nhạt trong cảm xúc và tinh thần: Họ ít khi thể hiện cảm xúc rõ ràng – không quá vui, không quá buồn, không quá xúc động. Khi được hỏi “Bạn cảm thấy thế nào?”, họ thường trả lời đơn giản: “bình thường”. Họ hiếm khi khóc vì điều gì, cũng ít khi cười đến vỡ òa. Tinh thần của họ ở trạng thái đều đều, không tiêu cực nhưng cũng không thực sự sống động.
• Biểu hiện của sống nhạt trong công việc, sự nghiệp: Họ làm việc đều đặn, ít mắc lỗi, nhưng cũng không tạo ra sáng kiến. Họ thường hoàn thành nhiệm vụ, nhưng hiếm khi dấn thân hay thể hiện sự đam mê rõ nét. Họ thiếu động lực nội tại, dễ cảm thấy chán nản theo chu kỳ nhưng lại không biết cách làm mới bản thân. Công việc với họ là nghĩa vụ hơn là không gian thể hiện.
• Biểu hiện của sống nhạt trong khó khăn, nghịch cảnh: Khi gặp vấn đề, họ không phản ứng mạnh mẽ. Họ có thể lặng lẽ chịu đựng hoặc rút lui, thay vì đối mặt sâu sắc với cảm xúc hoặc tìm cách thay đổi. Họ không than vãn, không tìm kiếm sự hỗ trợ, nhưng cũng không thật sự giải quyết. Sự nhạt ở đây không phải vì họ mạnh mẽ, mà vì họ không kết nối được với cảm xúc để phản ứng rõ ràng.
• Biểu hiện của sống nhạt trong đời sống và phát triển: Họ học, làm, sống theo những chuẩn mực phổ biến – không phản đối, nhưng cũng không cảm thấy hứng khởi. Họ có thể theo học kỹ năng mới, tham gia khóa học phát triển bản thân, nhưng thường không đi đến cùng, hoặc không áp dụng sâu vào cuộc sống. Việc rèn luyện trở nên hình thức, không xuất phát từ nhu cầu cảm xúc thật bên trong.

Nhìn chung, người sống nhạt không phải là người xấu hay tiêu cực, mà là người thiếu chất xúc tác nội tâm để sống thật – sống đậm – sống kết nối. Và chỉ khi họ dám đi sâu vào cảm xúc, vượt qua vùng an toàn của sự vừa đủ, hành trình sống sâu sắc mới thật sự bắt đầu mở ra. Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những cách thực hành cụ thể để chuyển hóa trạng thái sống nhạt thành một đời sống đầy cảm xúc và kết nối hơn.

Cách rèn luyện để chuyển hóa sống nhạt.

Làm thế nào để chúng ta có thể rèn luyện và chuyển hóa sống nhạt, từ đó sống sâu sắc hơn và trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình? Để phát triển bản thân trở nên giàu cảm xúc, sống đậm đà và duy trì những mối quan hệ chân thành, chúng ta cần học lại cách cảm nhận, kết nối và thể hiện nội tâm một cách thật lòng. Sau đây là một số giải pháp cụ thể:

• Thấu hiểu chính bản thân mình: Việc sống nhạt thường đến từ thói quen tránh né cảm xúc hoặc không dám thể hiện thật. Bằng cách đặt câu hỏi: “Mình đang cảm thấy gì?”, “Điều gì làm mình rung động thật sự?”, ta từng bước gỡ bỏ lớp vỏ vô cảm đã hình thành theo thời gian. Khi hiểu rõ cảm xúc thật, ta có cơ hội sống đậm hơn từ bên trong.
• Thay đổi góc nhìn, tư duy mới: Sống sâu không phải là sống kịch tính hay phức tạp, mà là dám sống thật, sống trọn, sống có phản hồi cảm xúc rõ ràng. Hãy thay đổi tư duy từ “sống an toàn là tốt” sang “sống có cảm xúc là thật”. Dám buồn, dám giận, dám thất vọng và cả dám yêu thương sâu sắc – đó là nền tảng để cuộc sống có chiều sâu.
• Học cách chấp nhận cảm xúc: Nhiều người sống nhạt vì không dám trải qua cảm xúc mạnh. Việc học cách ở lại với một cảm xúc – dù là nỗi buồn, sự tổn thương hay sự hân hoan – là cách để dần mở lòng ra với đời sống thật. Cảm xúc không cần phải hợp lý, chỉ cần được thừa nhận. Khi ta không còn né tránh, cảm xúc sẽ trở thành chất liệu nuôi dưỡng kết nối.
• Viết, trình bày cụ thể trên giấy: Viết giúp ta gọi tên cảm xúc, soi chiếu lại từng khoảnh khắc đã sống nhạt, và nhận ra điều gì bên trong mình bị bỏ quên. Viết nhật ký cảm xúc, viết thư cho chính mình, hoặc đơn giản là ghi lại điều khiến mình rung động mỗi ngày – tất cả đều là bước đầu tiên để khơi lại dòng chảy cảm xúc đang bị nghẽn bên trong.
• Thiền định, chánh niệm và yoga: Đây là những phương pháp giúp làm dịu tâm trí và kết nối lại với dòng cảm xúc thật. Thực hành thiền và chánh niệm giúp ta hiện diện nhiều hơn trong từng khoảnh khắc – cảm nhận rõ hơn mùi vị, âm thanh, cử động, và từ đó khơi dậy khả năng cảm xúc đang bị tê liệt. Khi tâm được làm mới, cảm xúc có không gian để quay về.
• Chia sẻ khó khăn với người thân: Khi dám chia sẻ điều mình từng ngại nói – rằng “Mình thấy đời sống mình đang nhạt”, “Mình không thấy gì sâu sắc gần đây” – cũng là lúc hành trình hồi sinh cảm xúc bắt đầu. Giao tiếp chân thành mở ra cánh cửa để được lắng nghe thật, và chính điều đó sẽ gợi lại cho ta khả năng kết nối.
• Xây dựng lối sống lành mạnh: Một cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng, hay sống lệch nhịp sinh học rất dễ dẫn đến trạng thái sống nhạt. Hãy quay lại với những điều đơn giản nhưng nền tảng: ngủ đúng, ăn đủ, vận động nhẹ và có thời gian một mình. Khi cơ thể hồi phục, cảm xúc sẽ bắt đầu lên tiếng trở lại.
• Tìm sự hỗ trợ chuyên nghiệp: Nếu cảm giác sống nhạt kéo dài và không thể tự khơi dậy cảm xúc, hãy tìm đến trị liệu tâm lý hoặc coaching nội tâm. Người chuyên môn có thể giúp bạn tìm lại vùng cảm xúc bị chặn đứng, xử lý tổn thương gốc rễ và tạo ra môi trường an toàn để bạn luyện tập sống sâu sắc trở lại.
• Các giải pháp hiệu quả khác: Tập kể lại một kỷ niệm khiến bạn từng xúc động, thử làm điều gì đó mới mẻ mỗi tuần, nghe nhạc không vì giải trí mà vì cảm nhận, khóc cho điều đã từng bị kìm nén, hoặc thực hành mỗi ngày một hành động có ý nghĩa – tất cả đều giúp khơi lại dòng cảm xúc và làm đậm nét hơn hành trình bạn đang sống.

Tóm lại, sống nhạt không phải là bản chất, mà là hậu quả của việc sống xa cảm xúc quá lâu. Chuyển hóa sống nhạt là hành trình học lại cách cảm, cách kết nối, cách hiện diện – để mỗi ngày không còn là bản sao vô vị, mà là một khúc nhạc có cao có thấp, có sâu có sáng, và có dấu vết thật từ chính trái tim mình.

Kết luận.

Thông qua sự tìm hiểu sống nhạt là gì, kể từ khái niệm, phân loại các hình thức của sống nhạt phổ biến, cũng như nguyên nhân khiến chúng ta mất dần sự sống động cảm xúc, mà Sunflower Academy đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra rằng sống nhạt không phải là một cá tính cố định, mà là một trạng thái hoàn toàn có thể chuyển hóa. Khi ta đủ dũng cảm để cảm, để kết nối, để thể hiện thật – là lúc cuộc sống bắt đầu lấy lại màu sắc, âm thanh và cả rung động vốn có. Bởi mỗi người đều xứng đáng sống một cuộc đời có dư vị – không phải để gây ấn tượng, mà để chính mình cảm nhận được rằng mình đang thật sự sống.