Nếu có thể, hãy là chỗ dựa cho một ai đó, dù là nhỏ bé
Cuộc sống là một hành trình dài, nơi chúng ta không thể tránh khỏi những lần vấp ngã. Có người xem sai lầm như một phần tất yếu, một cơ hội để lớn lên, nhưng với người khác, sai lầm lại là nỗi ám ảnh không thể vượt qua. Điều gì tạo nên sự khác biệt ấy? Đó chính là chỗ dựa – một thứ tưởng chừng giản đơn nhưng không phải ai cũng may mắn có được. Qua bài viết sau đây, Sunflower Academy muốn cùng bạn nhìn sâu hơn vào câu chuyện của những người có và không có chỗ dựa, để hiểu rằng đôi khi nếu có thể, hãy là chỗ dựa cho một ai đó, dù là nhỏ bé, chúng ta cũng có thể thay đổi cả một cuộc đời.
Nếu có thể, hãy là chỗ dựa cho một ai đó, dù là nhỏ bé.
Sai lầm và đặc quyền của người có chỗ dựa.
Sai lầm có phải luôn là bài học đối với người giàu? Người có tiền có thể sai. Sai một lần, họ mất tiền. Sai hai lần, họ mất thời gian. Nhưng rồi họ vẫn còn cơ hội làm lại, vì phía sau họ là một mạng lưới an toàn – tài chính, quan hệ, nền tảng, thậm chí là niềm tin xã hội.
Hãy tưởng tượng một chàng trai trẻ, lớn lên trong gia đình đủ đầy, mở một cửa hàng nhỏ và thất bại. Anh ấy mất tiền, nhưng không mất tất cả. Cha mẹ anh sẵn sàng hỗ trợ, bạn bè động viên, và anh đứng dậy làm lại. Với họ, sai không đồng nghĩa với mất tất cả – chỉ là một phần của hành trình. Họ được phép thử, thất bại, rồi học hỏi; được đi đường vòng, thậm chí đi lùi, nhưng vẫn có sức quay đầu. Đó là đặc quyền – đặc quyền được phép vấp ngã mà không phải trả giá bằng cả cuộc đời.
Nhưng đặc quyền ấy cũng có cái giá của nó. Có những lần vấp ngã mà cái giá phải trả không còn là tiền, mà là niềm tin người thân, là cơ hội quý giá bị mất đi vĩnh viễn, là sự dằn vặt âm thầm mà không ai thấy. Tôi từng chứng kiến một người bạn, giàu có và tài năng, nhưng khi công ty phá sản, anh không chỉ mất tiền mà còn mất niềm tin vào chính mình. Gia đình giúp anh trả nợ, nhưng nỗi day dứt vẫn ở lại. Giàu không miễn nhiễm với sai lầm. Nó chỉ cho phép bạn được thử nhiều hơn một chút. Bạn có bao giờ nghĩ, nếu mình ở vị trí ấy, mình sẽ làm gì? Sẽ trân trọng chỗ dựa ấy, hay sẽ ỷ lại để rồi một ngày hối tiếc?
Sai lầm – nỗi sợ của người không chỗ dựa.
Tại sao sai lầm lại là nỗi sợ hãi với người không chỗ dựa? Còn với những người không có một chỗ dựa tài chính đủ vững, sai lầm không phải là một lựa chọn, mà là một nỗi sợ. Hãy nghĩ về một người mẹ đơn thân, một mình nuôi con trong căn nhà trọ chật hẹp. Chị ấy dành dụm từng đồng để mở một tiệm tạp hóa nhỏ, nhưng nếu thất bại, chị không chỉ mất tiền – chị mất luôn khả năng nuôi con, mất luôn hy vọng thoát nghèo. Mỗi lần bước đi là một lần đánh cược với miếng cơm manh áo, với học phí của con, với khoản nợ đang chờ đến hạn. Không phải họ không muốn liều, mà vì họ không được phép liều. Với chị, sai lầm không phải là bài học – nó là mối đe dọa có thể kéo cả gia đình xuống vực sâu.
Tôi từng gặp một người như thế. Chị kể, mắt đỏ hoe: “Tôi không dám sai, vì nếu sai, tôi không biết bắt đầu lại từ đâu.”. Sai một lần, họ không chỉ mất tiền – họ mất luôn niềm tin vào chính mình, mất cơ hội duy nhất để bước qua hoàn cảnh, mất cả quyền được mơ tiếp. Chị không thiếu cố gắng, không thiếu ước mơ, nhưng chị thiếu một chỗ dựa để biến những điều đó thành hiện thực. Bạn có cảm nhận được nỗi sợ ấy không? Nỗi sợ mà mỗi bước đi đều phải rón rén, vì không có ai đứng sau, không có ai kéo bạn lên nếu bạn ngã? Những người không chỗ dựa mang nỗi sợ ấy trên vai mỗi ngày.
Cơ hội không dành cho tất cả.
Vì sao không phải ai cũng được phép sai và đứng dậy? Không phải ai cũng có sân chơi công bằng. Người thiếu chỗ dựa không có đủ số lần được thử – sai – rồi học – như người khác. Hãy nhìn hai đứa trẻ cùng tuổi. Một đứa có gia đình giàu có, trượt đại học thì học lại hoặc đi du học. Đứa kia, mồ côi, phải đi làm thuê từ nhỏ, mỗi kỳ thi không chỉ là bài kiểm tra mà là cuộc chiến sinh tồn. Họ không có đủ số lần được thử – sai – rồi học – như người khác. Họ không có sân chơi công bằng. Họ phải tính từng bước đi, từng đồng chi tiêu, từng lần liều mình. Với người có chỗ dựa, thất bại là một cánh cửa đóng lại, nhưng vẫn còn nhiều cánh cửa khác. Với người không có, thất bại là cánh cửa cuối cùng khép chặt.
Tôi nhớ một cậu bé bán vé số từng nói: “Cháu muốn học, nhưng nếu nghỉ bán, nhà cháu không có gì ăn.”. Không phải họ không giỏi. Không phải họ không nỗ lực. Mà vì họ không có đủ số lần được thử – sai – rồi học – như người khác. Cậu ấy không thua kém ai về ước mơ, nhưng thiếu một chỗ dựa để biến ước mơ thành sự thật. Sự bất công ấy làm tôi trăn trở. Nếu ai đó cho cậu một cơ hội – một cuốn sách, một buổi học miễn phí, hay chỉ là một lời động viên – liệu cuộc đời cậu có khác đi không?
Lòng biết ơn và sự đồng cảm.
Bạn có bao giờ nghĩ về giá trị của sự an toàn mà mình đang có? Thế nên, nếu bạn đang có một cuộc sống đủ an toàn để sai mà không sụp đổ, hãy biết ơn. Tôi tin rằng bạn cũng từng có những khoảnh khắc được ai đó đỡ lên. Một cái ôm của mẹ, một lời khuyên của bạn, hay một ánh mắt tin tưởng từ người thương – những điều ấy là chỗ dựa quý giá. Trân trọng những lần bạn được phép vấp ngã mà vẫn có người chống lưng, vẫn còn cơ hội đứng dậy. Nhưng không phải ai cũng may mắn như vậy. Bạn có từng nghĩ về những người đang đi trên con đường của mình mà không có ai bên cạnh?
Sự đồng cảm với những người thiếu chỗ dựa không chỉ giúp ta hiểu họ, mà còn nhắc ta nhận ra giá trị của những gì mình đang sở hữu. Khi bạn biết ơn chỗ dựa của mình, bạn sẽ dễ dàng cảm thông với những ai không có nó. Tôi từng hỏi một người bạn: “Nếu cậu không có gia đình, cậu sẽ thế nào?”. Cậu ấy im lặng, rồi nói: “Chắc mình không trụ nổi.”. Chính sự đồng cảm ấy khiến tôi muốn làm điều gì đó, dù nhỏ bé, cho ai đó ngoài kia.
Sức mạnh của việc trở thành chỗ dựa.
Bạn có thể làm gì để giúp ai đó dám mơ tiếp? Và nếu có thể, hãy trở thành một chỗ dựa cho ai đó – dù là nhỏ bé. Một lời tin, một sự hỗ trợ, một cái ôm cũng có thể là điểm tựa để họ dám thử. Dám mơ. Dám sai. Và được phép làm lại. Tôi nhớ một người chị, làm công nhân may, lương ít ỏi, nhưng dành hết tiền cho em trai học đại học. Nhờ chị, cậu ấy giờ là kỹ sư, sống tốt hơn chị từng mơ. Chị không giàu, nhưng chị là chỗ dựa – đủ để thay đổi một cuộc đời.
Bạn không cần phải giàu có hay quyền lực – chỉ cần một hành động giản dị cũng đủ giúp cho họ tìm lại niềm tin, dũng khí để bước tiếp. Một câu “Tôi tin bạn!”, một cái vỗ vai, hay một lần lắng nghe – những điều ấy có thể là ánh sáng cho họ. Trong một thế giới bất bình đẳng, việc bạn cho ai đó cơ hội đứng dậy sau vấp ngã chính là cách thay đổi hành trình của họ, dù chỉ từng chút một. Bạn có sẵn sàng không? Chỉ cần một hành động nhỏ hôm nay, bạn có thể là chỗ dựa mà ai đó đang chờ đợi.
Kết luận.
Thông qua những gì mà Sunflower Academy đã trình bày ở trên, hy vọng bạn đã nhận ra rằng cuộc sống là những lần sai và đứng dậy, nhưng không phải ai cũng có đặc quyền ấy. Vì vậy, nếu có thể, hãy trở thành một chỗ dựa cho ai đó – dù là nhỏ bé. Vì trong một thế giới không công bằng, điều ý nghĩa nhất chúng ta làm được là cho nhau niềm tin. Hãy bắt đầu từ hôm nay, từ người gần bạn nhất. Tôi tin rằng, một ngày nào đó, bạn cũng sẽ nhận được một chỗ dựa, đúng vào lúc bạn cần nhất.