Chức vụ là gì? Khái niệm, tác hại và cách rèn luyện để không đánh mất mình vì chức vụ, quyền lực

Có một sự thật ít người dám thừa nhận: càng giữ chức vụ cao, con người càng dễ rơi vào trạng thái “sống như vai diễn” – lịch thiệp theo khuôn, mạnh mẽ theo vị trí, quyết đoán vì phải thế. Dần dần, chúng ta quên mất cách sống như một con người đơn thuần – không danh xưng, không chức danh, không vị trí cần phải bảo vệ. Sự đánh đổi ấy tưởng chừng là một phần tất yếu của trưởng thành, nhưng cũng chính nó là nguyên nhân sâu xa khiến nhiều người hoang mang khi rời bỏ vai trò cũ. Câu hỏi không lời đáp vang lên trong nội tâm: “Nếu không còn là người đó, tôi là ai?”. Qua bài viết sau đây, cùng Sunflower Academy chúng ta sẽ đi vào hành trình định nghĩa chức vụ một cách tỉnh thức, nhìn rõ tác hại của việc lệ thuộc vào vai trò, và rèn luyện những cách thức sâu sắc để giữ vững bản thân – dù ở bất kỳ vị trí nào trong đời.

Chức vụ là gì? Khái niệm, tác hại và cách rèn luyện để không đánh mất mình vì chức vụ, quyền lực.

Định nghĩa về chức vụ.

Tìm hiểu khái niệm về chức vụ nghĩa là gì? Chức vụ (Official Position, Role Identity, Assigned Title, and Functional Authority) là thuật ngữ chỉ vị trí chính thức mà một người được giao phó trong một tổ chức, hệ thống hoặc tập thể – đi kèm với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn tương ứng. Về bản chất, chức vụ là một thiết chế xã hội được tạo ra để định hình trật tự, duy trì vai trò, và phân công trách nhiệm. Tuy nhiên, trong chiều sâu tâm lý – xã hội, chức vụ còn là nơi mà nhiều người gắn định danh bản thân, hình thành “bản ngã chức danh” – nơi giá trị cá nhân bị chi phối bởi vị trí bên ngoài. Khi đó, chức vụ không còn là một vai trò có thể thay đổi, mà trở thành căn tính – khiến chúng ta dễ rơi vào sự đồng nhất giữa “Tôi là chức vụ của tôi”.

Chức vụ thường bị nhầm lẫn hoặc gán ghép với những khái niệm như quyền lực, địa vị hay bản sắc cá nhân. Nhưng thực chất, quyền lực là năng lực tác động; địa vị là vị trí xã hội do cộng đồng nhìn nhận; còn bản sắc là sự định nghĩa từ bên trong. Chức vụ chỉ là vai trò nhất thời trong một hệ thống – nó có thể được giao, bị rút lại, thậm chí biến mất mà không làm thay đổi con người nếu ta không đồng nhất bản thân với nó. Trái ngược với chức vụ là sự tự tại về vai trò – khi con người có thể thực hiện chức năng mà không cần định danh cứng nhắc.

Để hiểu rõ hơn về chức vụ, chúng ta cần phân biệt với một số khái niệm liên quan như chức danh, vai trò xã hội, bản sắc nghề nghiệp và danh tính cá nhân. Cụ thể như sau:

• Chức danh (Title): Đây là tên gọi chính thức gắn với một chức vụ cụ thể – ví dụ: giám đốc, trưởng phòng, hiệu trưởng. Chức danh là phần “bề nổi” của chức vụ – thứ được in trên danh thiếp, biển tên – nhưng không phản ánh đầy đủ vai trò thực chất hay phẩm chất con người. Nhiều người giữ chức danh cao nhưng thực thi vai trò nghèo nàn – hoặc ngược lại.
• Vai trò xã hội (Social Role): Là tập hợp kỳ vọng mà xã hội gán cho người giữ một chức vụ. Nếu chức vụ là vỏ ngoài, thì vai trò là “nội dung” bên trong – tức là xã hội mong đợi bạn sẽ làm gì, hành xử ra sao trong vị trí đó. Tuy nhiên, khi người giữ chức vụ bị chi phối hoàn toàn bởi vai trò, họ có thể đánh mất cá tính thật để trở thành “khuôn mẫu chức vụ”.
• Bản sắc nghề nghiệp (Professional Identity): Đây là cảm nhận về giá trị cá nhân gắn liền với công việc – là phần sâu hơn chức vụ. Một người có thể giữ nhiều chức vụ khác nhau nhưng vẫn giữ nguyên bản sắc nghề nghiệp, ví dụ: giáo viên khi làm quản lý vẫn giữ tinh thần giảng dạy. Khi chức vụ bị đánh đồng với bản sắc, con người sẽ rơi vào khủng hoảng nếu rời khỏi vai trò ấy.
• Danh tính cá nhân (Personal Identity): Là cái “Tôi” sâu nhất – không phụ thuộc vào vai trò xã hội. Khi danh tính cá nhân mạnh mẽ, con người có thể giữ chức vụ mà không bị lệ thuộc vào nó. Nhưng khi danh tính yếu, người ta sẽ dùng chức vụ để định nghĩa mình, và tan vỡ khi vai trò ấy không còn.

Ví dụ, một người từng là “trưởng khoa” suốt 20 năm, khi về hưu không còn được gọi bằng chức danh ấy, họ cảm thấy mình không còn được ai coi trọng – dẫn đến khủng hoảng giá trị. Nếu họ từng định danh bản thân qua chức vụ thay vì bản sắc thật, thì việc mất chức không chỉ là thay đổi nghề nghiệp, mà là “chết đi một phần con người”.

Như vậy, chức vụ là một phần thiết yếu trong cấu trúc tổ chức – nhưng không phải là trung tâm định nghĩa con người. Nó cần được nhìn nhận như phương tiện – không phải danh phận. Việc giữ cho mình một khoảng cách tỉnh thức với chức vụ sẽ giúp chúng ta phát huy vai trò mà không bị ràng buộc vào nó. Và để hiểu rõ những cách thức chức vụ hiện diện trong đời sống như thế nào, chúng ta sẽ tiếp tục với phần phân loại các hình thức biểu hiện của chức vụ trong thực tế.

Phân loại các hình thức của chức vụ trong đời sống.

Chức vụ thể hiện qua những khía cạnh nào trong đời sống cá nhân và xã hội? Từ phòng họp cho đến gia đình, từ môi trường công sở đến các cộng đồng tinh thần, chức vụ hiện diện như một trục tổ chức vô hình điều phối hành vi, thái độ và cách ứng xử. Điều đáng chú ý là: không phải chỉ người đang giữ chức mới hành xử theo chức vụ mà nhiều người không giữ vai trò chính thức cũng có thể bị ảnh hưởng bởi tâm lý “lên chức – mất chức – giữ chức”. Hãy cùng tìm hiểu các dạng thức biểu hiện đa tầng của chức vụ trong đời sống, để nhận ra rằng nó đang vận hành bên trong ta nhiều hơn ta tưởng. Cụ thể như sau:

• Chức vụ trong công việc – nghề nghiệp: Đây là hình thức hiển lộ rõ ràng nhất, nơi mỗi cá nhân được gán một vai trò cụ thể như trưởng nhóm, giám đốc, chuyên viên… Điều đáng lưu ý là có người mang chức vụ như một công cụ phục vụ, trong khi người khác xem đó là căn cước không thể thay thế. Người bám víu vào chức vụ thường khó thay đổi, dễ mệt mỏi khi bị điều chuyển hoặc giáng cấp.
• Chức vụ trong tổ chức cộng đồng – xã hội: Dù là nhóm thiện nguyện, hội cha mẹ học sinh hay nhóm tâm linh – chức vụ vẫn tồn tại như một cấu trúc phân cấp nhẹ. Người giữ vai trò lãnh đạo nếu thiếu tỉnh thức dễ “nắm quyền” hơn là “dẫn dắt”. Họ có thể áp đặt quyết định, biến tổ chức thành nơi để khẳng định bản ngã, thay vì cùng nhau phụng sự giá trị chung.
• Chức vụ trong gia đình – quan hệ thân thiết: Một dạng chức vụ ít được gọi tên nhưng hiện diện rất rõ – đó là “chức danh không chính thức” như: trụ cột gia đình, người hy sinh, người quyết định mọi việc… Khi những chức vụ này trở thành mặc định, người giữ vai trò sẽ khó chia sẻ gánh nặng, còn người còn lại dễ mang cảm giác “không đủ quyền”, “không có tiếng nói”.
• Chức vụ trong hệ thống giáo dục: Từ hiệu trưởng, trưởng bộ môn, giáo viên chủ nhiệm đến lớp trưởng – mỗi chức vụ trong trường học đều gắn với quyền hạn và kỳ vọng. Một học sinh lớp trưởng có thể học được tinh thần trách nhiệm – hoặc cũng có thể hình thành thói quen kiểm soát bạn bè. Giáo viên có thể tận dụng chức vụ để truyền cảm hứng – hoặc áp đặt kỷ luật đến mức gây tổn thương.
• Chức vụ trong lĩnh vực tôn giáo – tâm linh: Các danh xưng như thầy, sư cô, pháp chủ… nếu không được nâng đỡ bởi chiều sâu tu tập, rất dễ trở thành “chức vụ quyền lực” tạo ra sự ngưỡng vọng mù quáng. Khi chức vụ bị lẫn lộn với phẩm hạnh, người giữ vai trò tâm linh có thể bị cám dỗ dẫn dắt tín đồ bằng nỗi sợ thay vì tình thương.
• Chức vụ trong mạng xã hội – không gian số: Một hình thức chức vụ mới không cần bổ nhiệm – chỉ cần lượt theo dõi. Người có tầm ảnh hưởng cao trở thành “Người dẫn dắt tâm lý cộng đồng”, phát ngôn mang trọng lượng, hành vi ảnh hưởng lan rộng. Nhưng khi chức vụ không có sự kiểm soát nội tâm, nó dễ chuyển hóa thành thao túng cảm xúc hoặc định hướng dư luận thiếu tỉnh thức.
• Chức vụ trong tư duy và bản ngã cá nhân: Đây là tầng sâu nhất – nơi con người tự tạo ra một chức vụ tưởng tượng cho mình: “Tôi phải là người mạnh mẽ nhất”, “Tôi là người hy sinh thầm lặng”, “Tôi luôn đúng hơn người khác”. Những chức vụ không ai giao mà ta vẫn gánh – tạo nên gánh nặng thầm lặng làm mỏi mệt chính mình và người xung quanh.
• Chức vụ trong mối quan hệ ứng xử hàng ngày: Nhiều người mang chức vụ từ công sở về nhà – vẫn giữ giọng nói mệnh lệnh, vẫn chờ người khác phục tùng. Dù không còn ở vị trí đó sau giờ làm, họ vẫn duy trì lối cư xử theo kiểu “trên – dưới”, thay vì “ngang hàng – con người với con người”.

Có thể nói rằng, chức vụ hiện diện như một cấu trúc điều phối – nhưng nếu thiếu tỉnh thức, nó sẽ chi phối toàn bộ cách ta sống, kết nối và phát triển. Việc phân loại các hình thức trên không nhằm phê phán, mà để chúng ta nhận diện những vai trò đang vận hành vô thức trong chính mình. Và điều đó sẽ làm sáng tỏ hơn tác hại mà việc gắn bó mù quáng với chức vụ có thể gây ra – nội dung sẽ được phân tích rõ trong phần tiếp theo.

Tác hại của chức vụ trong cuộc sống.

Khi mang tâm lý lệ thuộc vào chức vụ, nó có ảnh hưởng tiêu cực như thế nào trong cuộc sống của chúng ta? Chức vụ, nếu được giữ với sự tỉnh thức, là công cụ phục vụ giá trị chung. Nhưng khi chức vụ trở thành trung tâm định danh bản thân – khi vai trò được xem như giá trị sống còn – thì nó không chỉ giới hạn năng lực cá nhân, mà còn làm biến dạng những mối quan hệ xung quanh. Việc bám chặt vào chức vụ như một “chỗ dựa bản ngã” dễ tạo ra nhiều tổn hại âm thầm mà sâu sắc. Dưới đây là những ảnh hưởng tiêu cực mà tâm lý chức vụ mang lại:

• Chức vụ trở thành thước đo duy nhất của giá trị bản thân: Khi một người xem chức vụ là chứng minh cho sự thành đạt, họ dễ rơi vào trạng thái “tự ti ngầm” nếu không được bổ nhiệm, hoặc “tự cao ngầm” khi có danh xưng mới. Cảm xúc lên xuống của họ lệ thuộc hoàn toàn vào danh phận – chứ không xuất phát từ nội lực thật sự.
• Chức vụ gây ra khủng hoảng bản sắc cá nhân: Khi rời bỏ chức vụ (về hưu, bị giáng cấp, thay đổi nghề nghiệp), người bám vào vai trò ấy dễ rơi vào trạng thái trống rỗng, lạc hướng hoặc phủ định chính mình. Họ không còn biết mình là ai nếu không được gọi bằng chức danh cũ. Đây là một dạng “mất phương hướng danh tính”, thường gặp ở những người từng giữ vị trí cao lâu năm.
• Chức vụ làm lệch chuẩn mối quan hệ: Người mang nặng tâm lý chức vụ thường ứng xử với người khác theo kiểu “vai trên – vai dưới” thay vì “Người với người”. Điều này khiến họ gặp khó khăn trong việc thiết lập quan hệ bình đẳng, đặc biệt là trong gia đình, bạn bè hoặc khi làm việc với người trẻ. Tình cảm bị thay thế bằng vai diễn, đối thoại trở thành mệnh lệnh.
• Chức vụ tạo ra rào cản học hỏi: Khi đã ở vị trí cao, một số người tin rằng mình không cần học thêm – hoặc chỉ học từ người “có chức cao hơn”. Điều này dẫn đến sự ngưng trệ nội tâm, đóng khung nhận thức, và mất dần khả năng tự phản tư. Một người trưởng thành thật sự là người có thể học từ bất kỳ ai – kể cả người không chức danh.
• Chức vụ sinh ra sự cạnh tranh độc hại trong tổ chức: Khi tổ chức vận hành dựa trên cấu trúc chức vụ hơn là tinh thần cộng tác, con người sẽ dần xem nhau như đối thủ trong cuộc đua thăng tiến. Sự ganh đua ngầm, sự giấu giếm thông tin, và những cuộc “vận động hành lang” trở thành cơ chế vận hành chính – thay vì tin tưởng và cùng nhau phát triển.

Từ những thông tin trên cho thấy, chức vụ – nếu thiếu sự tỉnh thức – không chỉ là chiếc ghế ngồi, mà là chiếc lồng vô hình giam giữ bản ngã. Nó khiến chúng ta quên mất rằng: ta có thể lãnh đạo mà không cần danh xưng, có thể phục vụ mà không cần ghi nhận. Và khi đã hiểu rõ tác hại của chức vụ, điều cần làm tiếp theo là học cách nhận diện các biểu hiện tinh vi của nó trong đời sống thường ngày – điều sẽ được trình bày trong phần tiếp theo.

Biểu hiện của tâm lý lệ thuộc vào chức vụ trong đời sống.

Làm sao để nhận biết một người đang sống lệ thuộc vào chức vụ trong đời sống thực tế? Chức vụ – nếu được nhìn nhận đúng – là công cụ phục vụ và kiến tạo. Nhưng khi con người đánh đồng vai trò với giá trị bản thân, họ bắt đầu hành xử theo “bản ngã chức danh” thay vì từ bản thể chân thật. Những người mang tâm lý lệ thuộc vào chức vụ thường không ý thức được rằng họ đang sống theo vai hơn là sống với chính mình. Việc nhận diện các biểu hiện này không chỉ giúp chúng ta hiểu người khác mà còn là cách để soi chiếu chính mình một cách sâu sắc và thành thật. Khi một người gắn bó quá mức với chức vụ, họ thường có các dấu hiệu sau:

• Biểu hiện trong suy nghĩ và hệ niềm tin: Họ có xu hướng tin rằng “Mình phải giữ vị trí nào đó thì mới được tôn trọng”, hoặc “Người khác phải nghe mình vì mình là ai”. Những niềm tin này vận hành âm thầm nhưng mạnh mẽ, dẫn đến việc xem nhẹ những người không có danh xưng – kể cả khi họ có giá trị sâu sắc về chuyên môn hoặc nhân cách.
• Biểu hiện trong cách giao tiếp và ứng xử: Giọng nói thường mang sắc thái mệnh lệnh, ít sử dụng ngôn ngữ kết nối như “chúng ta cùng nhau”, mà hay dùng “Tôi yêu cầu”, “Bạn cần làm theo”. Họ thường ngắt lời người khác khi thấy không phù hợp với “vai trò” mình đang giữ – như thể chỉ có tiếng nói của họ mới đúng chuẩn chức danh.
• Biểu hiện trong tương tác gia đình và quan hệ thân thiết: Họ đem vai trò công sở về nhà, vẫn giữ “giọng sếp” khi nói chuyện với người thân. Những câu như “ở nhà này, tôi nói là phải nghe”, “Ai là người làm chủ ở đây?” trở thành biểu hiện rõ ràng cho việc chức vụ đã “ngấm vào da thịt”, không còn dừng lại ở môi trường làm việc.
• Biểu hiện trong thái độ với sự thay đổi: Khi bị điều chuyển, mất vị trí hoặc nghỉ hưu, họ trở nên bối rối, giận dữ hoặc rơi vào trạng thái trầm lắng kéo dài. Việc mất chức vụ khiến họ mất phương hướng – như thể bị tước đi căn tính cốt lõi. Đây là dạng khủng hoảng bản sắc phổ biến trong tâm lý học tổ chức.
• Biểu hiện trong việc đối xử với người “không chức vụ”: Họ dễ xem thường ý kiến của nhân viên mới, người lao động giản đơn, hoặc các nhóm không có vai trò chính thức. Đôi khi, sự thiếu tôn trọng ấy không phải từ ác ý, mà là từ định hình vô thức: người không chức vụ thì không có tiếng nói đáng kể.
• Biểu hiện trong lối sống và hành vi cá nhân: Họ giữ thói quen “trang trọng hóa” mọi thứ: luôn ăn mặc theo kiểu thể hiện địa vị, luôn xuất hiện đúng mực, nhưng thiếu sự chân thành và gần gũi. Những lựa chọn sống thường được cân nhắc trên tiêu chí “có phù hợp với vai của tôi không?” hơn là “Điều này có thật với tôi không?”
• Biểu hiện trong phát triển bản thân: Họ ngừng học hỏi từ khi lên chức – hoặc chỉ học những thứ củng cố thêm vị trí hiện tại. Việc học từ người trẻ hơn, ít danh xưng hơn khiến họ thấy khó chịu hoặc xấu hổ. Điều này khiến tiến trình trưởng thành bên trong bị ngưng trệ, vì họ chỉ phát triển theo chiều ngang chức danh – không theo chiều sâu của nhân cách.

Nhìn chung, biểu hiện của sự lệ thuộc vào chức vụ không nằm ở bảng tên hay sơ yếu lý lịch mà nằm trong từng suy nghĩ, cách phản ứng, và mức độ mềm dẻo trong tương tác. Việc nhận diện những biểu hiện này là bước đầu tiên để cởi trói khỏi khuôn mẫu vai diễn, từ đó, mỗi người có thể bắt đầu hành trình rèn luyện để sống thật hơn với chính mình. Và điều này sẽ được khai mở trong phần tiếp theo: các cách rèn luyện cụ thể để không đánh mất mình vì chức vụ, quyền lực.

Cách rèn luyện để không đánh mất mình vì chức vụ, quyền lực.

Làm thế nào để chúng ta có thể rèn luyện và chuyển hóa tâm lý lệ thuộc vào chức vụ, từ đó sống trọn vẹn với bản thân thật sự? Để giữ vững sự tỉnh thức trong một thế giới coi trọng danh xưng, chúng ta cần thực hành những phương pháp cụ thể – không chỉ để làm chủ chức vụ, mà để không bị chức vụ làm chủ mình. Khi bản sắc con người không còn lệ thuộc vào vị trí được trao, chúng ta sẽ tự do trong vai trò và vững vàng giữa mọi sự thay đổi. Sau đây là một số cách rèn luyện thiết thực để không đánh mất chính mình vì quyền lực hay chức danh:

• Thấu hiểu bản thân sâu sắc: Hãy bắt đầu bằng việc tự hỏi: “Nếu không còn chức vụ này, tôi có còn thấy mình có giá trị không?”. Câu trả lời sẽ soi sáng mức độ đồng nhất giữa bạn và vai trò bạn đang giữ. Từ đó, việc quay trở về với nội lực sẽ không còn là khái niệm trừu tượng mà là nhu cầu sống còn.
• Tách biệt giữa vai trò và bản thể: Mỗi sáng, hãy tự nhủ: “Chức vụ là công cụ tôi đang dùng, không phải là con người tôi.”. Khi nhận diện được khoảng cách giữa “vai diễn” và “Người diễn”, bạn sẽ bớt đồng hóa bản thân với danh xưng, và dễ dàng chuyển vai hơn khi cuộc đời thay đổi.
• Thực hành khiêm tốn có ý thức: Tự đặt mình vào những tình huống mà bạn không phải là người quyết định, không phải là người được gọi tên đầu tiên. Điều này giúp bạn giữ được sự mềm mại, học cách lắng nghe và chấp nhận sự dẫn dắt – kể cả từ những người không có chức danh.
• Thay đổi ngôn ngữ giao tiếp: Loại bỏ dần các câu nói mang tính mệnh lệnh vô thức như “Tôi yêu cầu”, “Làm ngay đi”, “Tôi không muốn nghe giải thích”. Thay vào đó, hãy thử nói: “Chúng ta cùng xem xét nhé”, “Tôi muốn hiểu thêm ý của bạn.” – những mẫu câu này không làm giảm giá trị chức vụ, nhưng nâng tầm sự kết nối con người.
• Viết xuống những niềm tin giới hạn: Ghi lại những suy nghĩ như “Nếu tôi không còn làm trưởng phòng, ai sẽ tôn trọng tôi?”, “Nếu tôi bị giáng chức, tôi sẽ mất hết ảnh hưởng.”. Khi những niềm tin này hiện hình rõ ràng, bạn sẽ có cơ hội thay thế chúng bằng sự thật có ý thức hơn.
• Thực hành chánh niệm và thiền định: Mỗi ngày, dành vài phút chỉ để ngồi yên và lắng nghe bên trong – không trong vai trò nào cả. Những khoảnh khắc bạn có thể hiện diện mà không cần giới thiệu bản thân là gì – đó là lúc bạn đang tiếp xúc gần nhất với con người thật của mình.
• Tái kết nối với giá trị cốt lõi: Hãy viết ra ba điều bạn muốn được nhớ tới nếu ngày mai không còn giữ chức vụ. Những điều đó không phải là danh xưng mà là giá trị: lòng tử tế, sự nâng đỡ, tinh thần phụng sự. Từ đó, bạn sẽ biết điều gì thật sự cần giữ, và điều gì có thể buông.
• Tìm một cộng đồng không dựa trên chức danh: Tham gia các nhóm mà ở đó mọi người gặp nhau như những con người, không phân biệt ai làm sếp, ai làm nhân viên. Những không gian như thế sẽ giúp bạn lấy lại cảm giác tự do, bình đẳng, và tình người vượt qua vai trò xã hội.
• Rèn luyện khả năng chuyển giao vai trò: Học cách bàn giao trách nhiệm, ủy quyền, thậm chí lùi lại để người khác tiến lên – không vì bạn yếu, mà vì bạn đủ mạnh để không cần nắm giữ. Mỗi lần bạn trao quyền, bạn đang tạo thêm một lớp vững vàng cho nội lực của mình.
• Nhìn nhận sự ra đi như một hành trình tiến hóa: Nếu chức vụ kết thúc, hãy xem đó là một “sự chuyển hóa bản thể” – không phải sự kết thúc giá trị. Bạn không bị giáng cấp trong con người – bạn chỉ đang thay đổi cách mình thể hiện bản thân. Và có thể, bạn sẽ tìm thấy phiên bản thật hơn của mình sau vai diễn.

Tóm lại, chức vụ có thể là khởi điểm cho hành trình phụng sự, nhưng nếu không được nhìn nhận đúng, nó sẽ trở thành chiếc lồng vàng ngăn chúng ta bay xa. Việc rèn luyện để giữ vững bản sắc cá nhân giữa muôn vàn danh xưng là một hành trình bền bỉ – nhưng vô cùng xứng đáng. Và cũng từ nơi đó, chúng ta sẽ khép lại bài viết bằng một kết luận mở – để gợi nhắc rằng: dù là ai, ở đâu, giữ vai trò gì, điều quý nhất vẫn là được sống thật với chính mình.

Kết luận.

Thông qua việc nhìn nhận chức vụ như một hiện tượng tâm lý – xã hội mang tính tạm thời, và khám phá các tác hại khi con người quá lệ thuộc vào vai trò xã hội mà mình đảm nhiệm, mà Sunflower Academy đã trình bày ở trên. Hy vọng bạn đã nhận ra rằng giá trị thật của chúng ta không đến từ danh xưng mà đến từ cách chúng ta hiện diện trong từng vai trò, với sự thành thật và tỉnh thức. Trong một thế giới đầy những lời gọi mời phải “leo cao hơn”, “giữ vai tốt hơn”, thì có lẽ điều can đảm nhất chính là dám bước ra khỏi vai diễn, trở về với con người thật – nơi không cần được gọi tên mới thấy mình xứng đáng. Và nếu có một chức vụ cần giữ gìn trọn đời, thì đó chính là “Người sống thật” – chức vụ không ai bổ nhiệm, nhưng ai cũng cần.